Konie

Klacz
samica ssaków nieparzystokopytnych[1], w szczególności dorosła samica konia powyżej trzeciego roku życia (potocznie: kobyła). Klacze są zwykle spokojniejsze i mniej porywcze od ogierów, a nawet wałachów.
Cykl płciowy[edytuj]

Okres rujowy u klaczy, zwany grzaniem się, jest sezonowo-wielorujowy. Trwa 5-6 dni, po czym następuje 15 dni przerwy (razem 21 dni cyklu). Owulacja zachodzi w ciągu ostatnich 24-48 godzin rui. Cykl rui może być zróżnicowany, w zależności od wielu czynników: długości dnia, żywienia, czynników atmosferycznych i środowiskowych. Późną jesienią i zimą klacze w ogóle nie miewają rui lub mają ją rzadko, przebiegającą bez objawów. Klacz w rui wykazuje przychylne nastawienie do ogiera podczas próbnikowania; gdy ruja nie występuje, klacz gwałtownie broni się przed jego zalotami. Lekarz weterynarii może pomóc stwierdzić ruję i wskazać, kiedy nastąpi owulacja[2].
Ciąża[edytuj]

Zazwyczaj czas trwania ciąży u klaczy gorącokrwistych waha się od 328 do 345 dni. Natomiast u klaczy zimnokrwistych wynosi od 332 do 345 dni. Zasadniczo klacz rodzi jedno źrebię. Krycie (sztuczne unasiennianie) powinno być zaplanowane tak, by źrebię urodziło się wiosną[2]. Klacz w ciąży może być bardzo nerwowa i nieufna.
Ciąża bliźniacza[edytuj]

Zdarzają się ciąże bliźniacze, które stanowią ok. 1-2% ciąż. Najczęściej kończą się one poronieniem między 5 a 9 miesiącem ciąży[2]. Około 70% płodów rodzi się martwych, rzadko udaje się odchować jedno źrebię. Lekarz weterynarii może pomóc w zapobieganiu ciąży bliźniaczej poprzez ustalenie ilości i rozmiaru pęcherzyków Graafa i wyznaczeniu odpowiedniego terminu krycia[2].
Karmienie[edytuj]

Podczas pierwszych 6 z ok. 11 miesięcy ciąży, klacz powinna być karmiona bez zmian. Bardzo ważne jest natomiast, by zapewnić jej większą dawkę pożywienia podczas 3 ostatnich miesiący ciąży i uzupełniać paszę składnikami odżywczymi i mikroelementami[2].
Użytkowanie[edytuj]

Podczas ciąży przez około 6 pierwszych miesięcy klacz powinna być użytkowana do lekkiej pracy, by utrzymać jej formę i zapobiec nadwadze, co sprawiałoby kłopoty przy wyźrebieniu. W ciągu ostatnich 3 miesięcy klacz powinna przebywać na pastwisku[2].

Ogierdorosły, niekastrowany, zdolny do rozrodu samiec koniowatych (porównaj: wałach) oraz wielbłądowatych[1]. Termin ten zwykle używany jest w odniesieniu do konia domowego.

Młodego samca, przed osiągnięciem dojrzałości płciowej, określa się zwyczajowo mianem ogierek. Dojrzałość płciową ogier konia domowego osiąga zazwyczaj około drugiego roku życia, jednakże zainteresowanie klaczą może wykazywać już wcześniej lub też dużo później. Rzadko zdarzają się ogiery nie wykazujące takiego zainteresowania w ogóle. Ogier posiada zazwyczaj silny, indywidualny charakter i wymaga dyscypliny. Czasami jego temperament seksualny może powodować, że staje się niebezpieczny – wówczas takiego konia poddaje się kastracji.
Ogiery w hodowli[edytuj]

Ogiery używane w hodowli poddaje się selekcji. Ważnymi czynnikami są: rodowód, osiągnięcia, prawidłowa budowa, a nawet cena konia. Sukcesy hodowlane ogierów w stadach ocenia się na podstawie zdolności do płodzenia zdrowych źrebiąt oraz na podstawie osiągnięć potomstwa w dziedzinie, w jakiej jest ono wykorzystywane. W Polsce przy wyborze ogierów czołowych ważna jest także bonitacja, czyli punktowana ocena typu, budowy i pokroju konia[2].

Ogiery niektórych ras, np. czystej krwi arabskiej, w wyniku sprawdzenia dzielności na próbach wyścigowych uzyskują licencję na krycie klaczy innych ras. Klacze swojej rasy może kryć każdy rasowy ogier uznany za prawidłowo zbudowanego i wpisany do księgi stadnej swojej rasy.

Czasami ogiery do rozrodu dopuszczane są na podstawie intuicji właściciela[2]. Wady charakteru typu złośliwość, nerwowość czy tchórzliwość powinny skłonić właściciela ogiera do zastanowienia się nad użyciem go w hodowli, gdyż w dużej mierze cechy te są dziedziczne.